Biografia
Bronisław Geremek (1932-2008)
Urodził się 6 marca 1932 r. w
Warszawie. W 1954 r. ukończył studia na Wydziale Historycznym
Uniwersytetu Warszawskiego, w latach 1956-58 odbył studia podyplomowe w
Ecole Pratique des Hautes Etudes w Paryżu. W 1960 r. uzyskał doktorat, a
w 1972 r. habilitację w Polskiej Akademii Nauk. W 1989 r. został
mianowany profesorem nadzwyczajnym.
Był uczniem wybitnych
historyków: Profesorów Mariana Małowista, Maurice Lombarda i Fernanda
Braudela.
Główną domeną działalności naukowej prof. Bronisława
Geremka stały się badania nad historią kultury i społeczeństwa wieków
średnich. Na jego dorobek naukowy i akademicki składają się bardzo
liczne artykuły, wykłady i odczyty, oraz 10 książek przetłumaczonych na
10 języków.
Rozprawa doktorska prof. Geremka z 1960 r. poświęcona
rynkowi pracy w średniowiecznym rzemiośle paryskim, oraz habilitacja z
1972 r, na temat grup marginesu społecznego w średniowiecznym Paryżu,
stały się książkami, które wytyczyły nowe kierunki badań w europejskiej i
światowej refleksji historycznej, przynosząc mu wielkie uznanie w
świecie humanistyki oraz międzynarodową sławę. Ich autor stał się
intelektualnym guru europejskiej humanistyki, a jego prace dotyczące
marginesu społecznego, stosunku do mniejszości czy średniowiecznych
korzeni europejskiej tożsamości weszły na stałe do dorobku myśli nt.
przeszłości i współczesności naszego kontynentu.
Prawie całe
życie prof. Bronisława Geremka jako naukowca i badacza było związane z
Instytutem Historii Polskiej Akademii Nauk w Warszawie, gdzie pracował w
latach 1955-85. W latach 1960-65 był wykładowcą na Sorbonie w Paryżu i
kierownikiem tamtejszego Centrum Kultury Polskiej. Międzynarodowe
uznanie dla osiągnięć naukowych prof. B. Geremka znalazło swój wyraz w
uhonorowaniu go 23 doktoratami honoris causa, nadanymi mu m.in. przez
uniwersytety w Bolonii, Utrechcie, Paryżu (Sorbona), Nowym Jorku
(Columbia), Krakowie (UJ). W 1992 roku został mianowany profesorem
wizytującym w College de France. Był ponadto członkiem Academia Europaea,
Pen Clubu, Societe Europeenne de Culture oraz licznych towarzystw i
stowarzyszeń.
Jako
działacz polityczny prof. Bronisław Geremek był jednym z architektów
fundamentalnych zmian politycznych w Polsce i w Europie Środkowej.
Przyczynił się do pokojowych przemian
demokratycznych i do wprowadzenia zasad społeczeństwa obywatelskiego.
W latach 1950-68 był członkiem
rządzącej PZPR, z której wystąpił na znak protestu przeciwko inwazji
wojsk Układu Warszawskiego na Czechosłowację.
W latach
siedemdziesiątych prof. Geremek zaliczał się już do czołowych postaci
polskiej opozycji demokratycznej. W latach 1978-81 był współzałożycielem
i wykładowcą Towarzystwa Kursów Naukowych; inicjatywy, której celem
było przywrócenie prawdy w nauczaniu współczesnej historii Polski i
odrzucenie komunistycznej cenzury.
W sierpniu 1980 r. prof.
Geremek związał się z ruchem społecznego protestu robotników Gdańska i
został jednym z głównych ekspertów i doradców rodzącego się wówczas NSZZ
"Solidarność". W 1981 roku, na Pierwszym Krajowym Zjeździe
"Solidarności" przewodniczył Komisji Programowej. Internowany po
wprowadzeniu stanu wojennego, zwolniony w 1981 roku, został doradcą
zdelegalizowanej wówczas "Solidarności" i blisko współpracował z Lechem
Wałęsą, późniejszym laureatem pokojowej Nagrody Nobla i pierwszym
prezydentem RP pochodzącym z wolnych i demokratycznych wyborów. Był
aresztowany w 1983 r. przez ówczesne władze komunistyczne, które
oskarżyły go o prowadzenie nielegalnej działalności politycznej. W
latach 1987-89 przewodniczył Komisji Reform Politycznych Komitetu
Obywatelskiego, która przygotowała koncepcje pokojowych przemian
demokratycznych w Polsce.
Mimo zaabsorbowania polityką Bronisław
Geremek nigdy nie zerwał więzi z warszawską Alma Mater. Jego
wychowankowie cenili go za bezpośredniość i przyjacielski stosunek do
nich. W środowiskach naukowych i studenckich Warszawy, Bronisława
Geremka uważano za człowieka łagodnego, ale bardzo stanowczego, który
ponadto obdarzony był bystrym dowcipem i doskonałą pamięcią.
Prof.
Bronisław Geremek odegrał wybitną rolę w czasie obrad tzw. Okrągłego
Stołu z władzami PRL w 1989 r, które doprowadziły do pierwszych od
zakończenia II wojny światowej wolnych wyborów parlamentarnych w Polsce,
a następnie do upadku reżimu komunistycznego.
Będąc od 1989 r.
posłem na Sejm RP, prof. Geremek przewodniczył m.in. Sejmowej Komisji
Spraw Zagranicznych (1989-97), Komisji Konstytucyjnej (1989-91). Należał
do założycieli Unii Demokratycznej (potem Unii Wolności) i był
przewodniczącym klubu parlamentarnego tej partii 1990-97. Pełniąc te
funkcje stał się orędownikiem uzyskania przez Polskę pełnego członkostwa
w NATO i w Unii Europejskiej. Na forum parlamentarnym zarówno
zwolennicy jak i oponenci prof. Bronisława Geremka byli zgodni co do
tego, że był on świetnym i przekonywującym mówcą.
Bronisław
Geremek został nagrodzony wieloma odznaczeniami i wyróżnieniami.
Posiadał m.in. Wielki Krzyż z Gwiazdą Orderu Zasługi RFN, oraz Pour le
Mérite. Był też oficerem Legii Honorowej Republiki Francuskiej. 11
listopada 2002 roku uhonorowany najwyższym polskim odznaczeniem
państwowym - Orderem Orła Białego.
W jednym z wywiadów Bronisław
Geremek powiedział, że 'historyk średniowiecza z natury rzeczy jest
niewolnikiem własnego wyboru'. W jego przypadku - zarówno historyka jak i
polityka - owo niewolnictwo wiązało się jednak z odpowiedzialnością za
publiczne dobro obecnej i przyszłej Polski i Europy.
Po wyborach
do Sejmu RP w 1997 roku i powołaniu nowego rządu, dnia 31 października
1997 r. objął urząd Ministra Spraw Zagranicznych RP. Funkcję tę pełnił
do czerwca 2000 r.
Od 26 lipca 2000 roku do końca III kadencji,
tj. do dnia 18 października 2001 prof. Bronisław Geremek pełnił funkcję
przewodniczącego Sejmowej Komisji Prawa Europejskiego.
Profesor
Bronisław Geremek kierował też pracami Katedry Cywilizacji Europejskiej w
Kolegium Europejskim w Natolinie. Katedra ta, ufundowana przez Robert
Bosch Stiftung, jest ośrodkiem poświęconym studiom i refleksji nad
historią i kulturową tożsamością Europy.
W wyborach do
Parlamentu Europejskiego 13 czerwca 2004 r. został wybrany z list
komitetu Unii Wolności, zdobywając w okręgu warszawskim największą
liczbę głosów - ponad 114 tysięcy. Był to drugi wynik w całym kraju. W
Parlamencie Europejskim był członkiem Porozumienia Liberałów i
Demokratów na rzecz Europy - ALDE.
Zginął tragicznie w dniu 13
lipca 2008 roku w drodze na ostatnie przedwakacyjne posiedzenia Komisji w
Parlamencie Europejskim.
