Warsztaty Historyczne „Przez współczesność do historii” Edycja 2022-2023

Warsztaty historyczne pt. “Przez współczesność do historii” to interaktywne, oparte na dyskusji zajęcia z historii współczesnej: świata, Europy i Polski. Skierowane są do uczniów z klas 8 szkół podstawowych oraz wszystkich klas szkół średnich.
Podczas 10 spotkań warsztatowych oraz 2 wspólnych dla wszystkich grup spotkań z gośćmi, ekspertami – młodzież pracuje w formie seminaryjnej, co oznacza samodzielne przygotowanie się z danego tematu i omówienie go na warsztacie. Bazujemy w pracy na analizie tekstów źródłowych, omówieniu tematu, dyskusji i uchwyceniu kontekstu każdego z tematów. Bo historia to nie tylko daty, to także: przemiany społeczne, kultura, religia, ekonomia. To także dynamiczne zmiany jakie zachodzą w społeczeństwach. W tym kontekście okazuje się, że historia to nauka interdyscyplinarna, gdzie styka się kilka obszarów szeroko rozumianej humanistyki: geografia, kulturoznawstwo, religioznawstwo, filozofia, etyka.

Warsztaty to spotkanie w gronie rówieśników podobnie zainteresowanych historią oraz współczesnym światem. To możliwość wymiany poglądów, dyskusji, nauki argumentacji i debaty przy wsparciu wykładowcy.
W programie uczestniczy 36 uczniów warszawskich szkół podstawowych i ponadpodstawowych. Uczestnicy programu pracują w trzech grupach tematycznych: globalnej, europejskiej i polskiej.
Ta edycja będzie wyjątkowa, bo do zespołu dołącza Aleksander Pawlicki – nauczyciel historii, wiedzy o społeczeństwie, filozofii i retoryki. Autor programów szkolnych i podręczników.
Aleksander Pawlicki poprowadzi wszystkie 3 grupy.

Zajęcia będą się odbywać od końca października 2022 r. do czerwca 2023 w soboty, w siedzibie fundacji (ul. Wilcza 9a, Warszawa) lub w formule on-line na platformie Zoom (w przypadku obostrzeń pandemicznych). Udział w projekcie jest bezpłatny.

Warsztaty są współfinansowane przez m. st. Warszawy.

Grantodawca: Urząd m.st. Warszawy

Okres realizacji: wrzesień 2022-czerwiec 2023

Koordynacja: Małgorzata Mroczek (malgorzata.mroczek@geremek.pl)

W dniu 17 czerwca odbyło się uroczyste zakończenie kolejnej edycji warsztatów historycznych „Przez współczesność do historii”. W siedzibie Fundacji spotkali się wszyscy uczestnicy oraz rodzice. Część pierwszą wypełnił swoją prezentacją o Czechach i kulturze czeskiej Mariusz Szczygieł. W części drugiej ostatnie warsztaty w tej edycji poprowadził Aleksander Pawlicki – nasz „kapitan”  na statku „historia”.

Tym razem – dla uczestników był przygotowany quiz. Obrazkowy. Za odsłaniającymi się elementami fotografii kryły się ważne momenty z historii Europy, świata i Polski – o których w tym roku dyskutowaliśmy. Było wiele momentów zaskakujących i nie tak oczywistych (fanki zespołu The Beatles oczekujące na swoich idoli, odgrodzone przez kordon policji) i kilka fotografii z przeszłości Polski (protest solidarnościowy działaczy polskiej opozycji demokratycznej trwający od 24 do 31 maja 1977, który odbywał się w warszawskim kościele św. Marcina – pierwsza głodówka protestacyjna zainicjowana przez środowisko KOR) czy też (prawie nie do rozpoznania na zdjęciu) Prof. B. Geremek powracający z więzienia – witany przez żonę. Cała grupa podzielona na mniejsze zespoły musiała się wykazać znajomością: czasu, miejsca i akcji. Była rywalizacja, ale też mnóstwo ciekawych spostrzeżeń i hipotez.

Nasze spotkanie zakończyło uroczyste rozdanie dyplomów, książek (podpisanych imiennie przez Mariusza Szczygła) i nagród książkowych dla szczególnie aktywnych uczestników.

Nie obyło się bez podziękowań dla Aleksandra Pawlickiego – trenera prowadzącego i tegorocznego wykładowcy oraz Małgorzaty Mroczek – koordynatorki projektu. Były kwiaty, podziękowania od uczestników i rodziców.

To był bardzo dobrze wspólnie spęczony czas,. Pełen inspiracji i wyzwań. Intelektualnych. Nie mówimy do widzenia. Mówimy: do zobaczenia za rok.

17 czerwca oficjalnie zakończyliśmy kolejną edycję warsztatów historycznych „Przez współczesność do historii”.  Gościem specjalnym naszego spotkania był Mariusz Szczygieł.

Temat spotkania:  „Kultura czeska, moja laska nebeska” czyli „antypody kultury polskiej”.

Mariusz Szczygieł to pisarz i reportażysta. Dziennikarz. Od 1990 związany z Gazetą Wyborczą, gdzie był uczniem Hanny Krall. W latach 1995–2001 prowadzący telewizyjnego talk-show Na każdy temat. Założyciel i członek zarządu Fundacji Instytut Reportażu, w ramach której wraz z Wojciechem Tochmanem założył Wydawnictwo Dowody na Istnienie. Laureat Europejskiej Nagrody Książkowej za Gottland (2009), Nagrody im. Andrzeja Woyciechowskiego (2013), Grand Press (2013) oraz Nagrody Literackiej „Nike” za tom reportaży Nie ma (2019). Znawca Czech i Pragi w szczególności.

Podczas spotkania usłyszeliśmy to, czego o Czechach nie wiemy, a przecież wydaje nam się, że wiemy wszystko. I dlaczego to co nam się wydaje, wcale prawdą o Czechach nie jest. Było ciekawie, inspirująco, dowcipnie. Mariusz Szczygieł wie to czego my nie wiemy. Jest to wiedza zaskakująca, opowiedziana głosem tego, który Czechy i Czechów kocha, rozumie a mimo to, nie przestają go zaskakiwać: jako kraj i ludzie.

Co zobaczyliśmy? Czeskie pomniki, okładki czasopism, plakaty filmowe, domy, przedmioty, fotografie obyczajowe. Słowem – wszystko to, co składa się na kulturę wyższą i popularną w Czechach. Co przybliża źródła tej kultury, a szczególnie jej celebrację śmiechu. Zobaczyliśmy jak daleko i jak blisko Czechom do Polaków i odwrotnie. Całość, ozdobiona niezwykle barwnymi anegdotami, opowieściami o reporterskich przygodach autora w Czechach.

Panie Mariuszu – DZIĘKUJEMY! To był bardzo mocny akcent na zakończenie tej edycji warsztatów.

W dniu 13.05.2023 r. mieliśmy ogromną przyjemność gościć na warsztatach historycznych Pana dr. Tomasza Hen-Konarskiego. Tematem spotkania było: „Jak zniszczyć państwo? I wojna światowa i upadek Austro-Węgier”.

Wybór tematu nie był przypadkowy. Dr Tomasz Hen-Konarski jest historykiem, badaczem (Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk), historykiem europejskiej kultury polityczną drugiej połowy XVIII i pierwszej połowy XIX w. Jego obszar zainteresowań to monarchia austro-węgierska, ale też w tym kontekście: Ukraina, Polska, Rosja. (Europa środkowo-wschodnia).  Nasz gość interesuje się szeroko rozumianą państwowością i wpływem historii na upadek lub rodzenie się państwowości w krajach środkowej Europy.

Biorąc pod uwagę jak ważne dla Polski były rozstrzygnięcia po zakończeniu I wojny światowej i jaką rolę odegrał upadek Austro-Węgier – to była ciekawa dyskusja na tematu upadku i rodzenia się państwowości. Rozmawialiśmy o ryzyku budowania wielkiego państwa, z silnymi oddolnymi ruchami narodowymi i głębokim poczuciem odrębności społeczno-politycznej, ale też próbach budowania wspólnoty, pomimo tych przeciwieństw. Była okazja do porozmawiania o tym jak rozumiemy słowa: naród, państwowość (praca w grupach). Tematy o tyle intersujące, że łączyły wszystkie grupy: globalną, europejską i polską.

To były bardzo ciekawe wspólne zajęcia, bo bardzo mocno historycznie – historyczne. Odnoszące się do przeszłości, ale przez ten pryzmat poszukujące odpowiedzi na tu i teraz: co z tą państwowością? Jak ją budować: zabezpieczając potrzeby wszystkich interesariuszy tego procesu. 

Dr Tomasz Hen-Konarski jest stypendystą Programu Fulbrighta (Harvard University – od maja 2023 r.). To było jego ostatnie wystąpienie przed wylotem na Harvard. Tym bardziej doceniamy, że znalazł dla nas czas. DZIĘKUJEMY!

Za nami kolejne warsztaty historyczne. Przed nami już tylko 3 spotkania i uroczyste zakończenie tegorocznej edycji. Na zakończenie szykujemy prawdziwą niespodziankę – spotkanie z kimś znanym. Publicystą, reportażystą, pisarzem. Laureatem Nagrody Nike. Ale będzie czas, aby jeszcze o tym wspomnieć.

Jak zwykle spotkaliśmy się w 3 grupach. Analizie zostały poddane bardzo ciekawe teksty i wystąpienia, które do dzisiaj dnia stanowią ważny element historycznych rozważań.

Grupa Globalna: Frederik de Klerk: „Przesłanie nadziei”: mowa na otwarcie parlamentu. Rzecz o apartheidzie, kursie na łagodzenie i ostateczną likwidację segregacji rasowej w RPA. W tym kontekście rozważano także kwestie praw człowieka, wolności i swobód obywatelskich, marginalizacji ze względu na kolor skóry i pochodzenie, wszelkich form dyskryminacji i jej przejawów na świecie.

Grupa Europejska: Peter Mair „Rządzenie pustką. O wydrążaniu zachodniej demokracji”. Rzecz o poszukiwaniu europejskiego demosu. Próba analizy czym były i są obecnie typowe podziały polityczne: prawica, lewica, centrum. Zarówno w kontekście Europy (Francja, Niemcy), ale także Polski. Jak bardzo prawicowe są obecnie parte prawicowe i jak lewicowa lewica. I czy centrum może może być prawicowe lub lewicowe.

Grupa Polska: Maria Janion, “Wojna i forma”, 1976 – rzecz o polskim micie historycznym.  O tym czym jest polski mistycyzm/mesjanizm a czym powinien być – pragmatyzm historyczny. W dyskusji i analizie dotykano tematu np. kwestii II wojny światowej i mitu Powstania Warszawskiego. Ale też kwestii zaangażowania pokoleniowego w walkę zbrojną. Jak dalece obarczone jest ono mitem „ułańskiej fantazji”, a nie historycznego pragmatyzmu. To był także czas na przedstawienie sylwetki Marii Janion, nie tylko jako znanej polskiej historyczki literatury, krytyczki literackiej specjalizującej się w historii polskiego i europejskiego romantyzmu, ale też aktywistki i analityczki społecznej zaangażowanej w sprawy równościowe i wolnościowe.

We wszystkich grupach pracowano w parach i w mniejszych zespołach warsztatowych. Był czas na analizy, osobiste refleksje i zespołowe podsumowania. Dyskusja w niektórych przypadkach była bardzo intensywna, bo zdania na przedstawione tematy – odmienne. Ale cieszy fakt, że uczestnicy mają duży szacunek do siebie i prezentowanych poglądów.

W dniu 01.04.2023 r. mieliśmy ogromną przyjemność gościć na warsztatach historycznych Panią Dorotę Warakomską.

Dorota Warakomska to dziennikarka, felietonistka, podróżniczka i aktywistka społeczna. Znana postać polskiej telewizji, tworząca i wyznaczająca wraz z zespołem standardy publicznej telewizji w latach 1992 – 2008. Wieloletnia korespondentka w USA. Pisarka. Autorka m.in książek: „Droga 66” oraz „Co się stanie z Ameryką”. I to właśnie ta ostatnia pozycja była pretekstem do spotkania. Młodzież miała okazję ją przeczytać. Dzięki uprzejmości autorki (nakład jest wyczerpany) książka stała się prezentem dla uczestników, ale też – „lekturą obowiązkową” przed spotkaniem.

O czym rozmawialiśmy? O systemie wyborczym w USA. I o tym jak mocno determinuje on wybory. O kulisach wyborów prezydenckich i pojedynku Hilary Clinton – Donald Trump. Zastanawialiśmy się nad przyczynami sukcesu D. Trumpa i porażki H. Clinton. Spotkanie zainspirowało do rozmowy o Stanach Zjednoczonych w ogóle. Wczoraj i dziś. I dlaczego to nie wielkie miasta decydują o tym, kogo Amerykanie wybierają na Prezydenta USA.

Dla młodzieży spotkanie okazało się tym cenniejsze, że mogli poznać Amerykę nie z poziomu Wikipedii, ale relacji bezpośredniej. Osoby, która proces wyborczy relacjonowała. Chciała zgłębić źródła sukcesu i porażki obu kandydatów. Ale przede wszystkim poznała tych, którzy wydając się „nieobecni”, mają decydujący wpływ na ostateczny kształt polityki w USA.

Nie brakowało odniesień do czasów minionych: rdzennych Amerykanów, pierwszych Prezydentów USA, roli konstytucji. Ale także: roli kobiet w polityce. I na ile wybór D. Trumpa zmotywował je do wzięcia sprawy w swoje ręce.

Jak zwykle podczas naszych spotkań – liczył się kontekst. A właściwie… wiele kontekstów. Stąd mnogość pytań i pasjonująca dyskusja. Nasza gościni podkreśliła wielość opinii młodzieży, ale i otwartość na poglądy innych. Z szacunkiem dla głosów odrębnych.

Był czas na rozmowę o kulisach pracy dziennikarskiej i czym jest „obiektywizm informacji”. I etyka zawodu.

I na koniec kilka wspomnień o Profesorze Bronisławie Geremku. W kontekście wieloletniej znajomości i wielu przeprowadzonych wywiadów. Bezcenne informacje, pełne szacunku, ciepła i dumy z przyjaznych relacji z Profesorem.

Gdy spotkanie kończą brawa, to chyba znak, że to było udane spotkanie.

W dniu 18.03.2023 r. odbyły się kolejne warsztaty historyczne. Jak zwykle spotkaliśmy się w 3 grupach: globalnej, europejskiej i polskiej.

Pracę warsztatową w grupach zdominowały 3 tematy. (1) Postać Prezydenta Republiki Federalnej Niemiec Richarda von Weizsäckera i jego słynnego wystąpienia “Podwójne wyzwolenie”. Wystąpienie to jako jedne z najważniejszych w historii powojennych Niemiec, jest jedną z obowiązkowych lektur każdego niemieckiego parlamentarzysty, ale i badacza niemieckiej historii . (2) „Życie miejskie” czyli wpływ miast na współczesną rzeczywistość, ale i kształtowanie się polityk społeczno-politycznych i kulturalnych.  (3) O roli i znaczeniu paryskiej „Kultury” Jerzego Giedroyc’a. A wszystko w kontekście tekstu Juliusza Mieroszewski, “Rosyjski “kompleks polski” i obszar ULB”. 

Najwięcej emocji wzbudziła dyskusja w grupie europejskiej dotycząca polityk miejskich, ale też wpływu jakie miasta (stolice państw i duże aglomeracje) mają na politykę europejską i światową. A także dyskusja nad tym, czy burmistrzowie miast – powinni mieć albo mają wpływ na to, jak polityka się kształtuje. Jak rozwój miast wpływał na przemiany społeczno-polityczno-kulturalne kontynentów, głównie Europy. I dlaczego prawie wszystkie miasta na świecie przypominają… miasta europejskie.

W grupie polskiej dyskutując o tekście Juliusza Mieroszewskiego uczestnicy mogli na własne oczy zobaczyć i dotknąć archiwalnych wydań paryskiej „Kultury”, które znajdują się w zbiorach biblioteki Fundacji.

W grupie globalnej, postać Richarda von Weizsäckera wywołała dyskusję na temat odpowiedzialności Niemiec za II wojnę światową i rozumienia tej odpowiedzialności przez RFN. I czy to „niemieckie rozumienie odpowiedzialności” było akceptowalne i wiarygodne dla tych, którzy w trakcie II wojny ponieśli największe straty (Polska, Rosja, Izrael).

Kolejne spotkanie już za 2 tygodnie. Jak anonsowaliśmy naszą gościnią będzie Dorota Warakomska. Dziennikarka, wieloletnia korespondentka telewizji publicznej w USA, podróżniczka.

W dniu 04.03.2023 r. odbyły się pierwsze po feriach zimowych warsztaty historyczne. Jak zwykle spotkaliśmy się w 3 grupach: globalnej, europejskiej i polskiej.

Co wyznaczało charakter realizowanych zajęć? Praca w grupach (mniejszych i większych).

Tym razem uczestnicy analizowali tekst mowy noblowskiej Aleksandra Sołżenicyna – odnosząc się w trakcie pracy w grupach do tych zdań i tez w tekście, które szczególnie utkwiły im w pamięci. Wyznaczały nie tylko określony styl myślenia, ale też mocno osadzały w pojmowaniu świata i jego zależności społeczno-politycznych. (Grupa globalna).

W drugiej grupie uczestnicy przyglądali się różnym modelom demokracji na podstawie tekstu Davida Helda „Modele demokracji”. Każdy z uczestników dyskusji musiał nie tylko odpowiedzieć na pytanie: który model jest mu najbliższy, ale też znaleźć argumenty przeciw. Czyli postawić się w roli tych, dla których ten model – najlepszy nie jest. (Grupa Europejska). Dyskusja w kuluarach trwała jeszcze długo po zakończeniu tej części warsztatów.

Grupa polska analizowała tekst: Bohdana Cywińskiego „Rodowody niepokornych”. W tej grupie uczestnicy musieli wcielić się w rolę dziennikarzy, którzy przeprowadzali wywiad i musieli spisać główne tezy swoich rozmówców. A potem je przedstawić na forum. I odnieść się do tych tez – argumentując za lub przeciw. Formalnie i merytorycznie to była bardzo ciekawa forma analizy tekstu, angażująca młodych do słuchania, analizy i wyciągania wniosków.

W trakcie warsztatów młodzież otrzymała książkę. To czytelniczy pretekst do spotkania z naszą gościnią, które zaplanowaliśmy na dzień 01.04.2023 r.  Naszą gościnią będzie Dorota Warakomska: dziennikarka, publicystka, podróżniczka. Porozmawiamy o Ameryce w kontekście książki autorki „Co się stanie z Ameryką”.

W dniu 14.01.2023 r. odbyły się pierwsze w Nowym Roku warsztaty historyczne. Jak zwykle spotkaliśmy się w 3 grupach: globalnej, europejskiej i polskiej.

Tym razem gorącą dyskusję wywołał temat przemówienia Prezydenta USA J.F. Kennedy’ego (grupa globalna) w kontekście podboju kosmosu, które stało się jednym z najsłynniejszych wystąpień traktujących nie tylko o wyścigu w podboju kosmosu, ale celach rozwojowych jakie powinno stawiać sobie państwo i społeczeństwo.  W grupie europejskiej kontynuowano temat klasyfikacji państw i w tym kontekście konsekwencji dla rozwoju społecznego. Tym razem pretekstem stał się esej poświęcony konserwatywnemu państwu dobrobytu. Grupa starała się odpowiedzieć na pytanie – czy taki konstrukt jest w ogóle możliwy. Pracowano w grupach, a dyskusja była bardzo gorąca.

Ostatnia grupa pracowała nad tekstem Leszka Kołakowskiego „Kapłan i błazen. Rozważania o teologicznym dziedzictwie współczesnego myślenia”.  To nie jest prawda, że takie filozoficzne teksty są dla młodzieży… zbyt trudne. Wymagane jest odpowiednie podejście, ale też otwarcie na sposób interpretowanie takich tekstów z punktu widzenia – młodych. Z odniesieniem do konkretnych okoliczności gdy tekst powstawał. Dość powiedzieć, że dyskusja przeciągnęła się na kilkanaście minut po zakończeniu zajęć.

To były bardzo ciekawe i pełne inspiracji zajęcia, w których wiele osób zabierało głos, gdzie ścierały się różne opinie i punkty widzenia. Cieszymy się, że zaproponowane przez nas tematy wywołują takie emocje i zachęcają do dyskusji.

W dniu 17.12.2022 r, odbyły się kolejne warsztaty historyczne dla 3 grup: globalnej, europejskiej i polskiej. 

Pretekstem do dyskusji i rozważań o historii były zaproponowane przez prowadzącego Aleksandra Pawlickiego lektury:  wystąpienie Nikity Chruszczowa „Tajny Referat Chruszczowa” (grupa globalna), „Społeczeństwo Konsumpcyjne” (z książki  „Socjologiczne dyskursy o konsumpcji) (grupa europejska), rozważania wokół artykułu „Na spotkanie ludziom z AK” z numeru „Po prostu” z marca 1956 r. (grupa polska). 

Tym razem praca warsztatowa była realizowana w grupach do której wykorzystano prawie całą przestrzeń organizacji. Młodzież opracowywała własne wnioski z lektury, by potem podzielić się z nią z resztą grupy. Wszystko pod czujnym okiem prowadzącego i z jego niezbędnym wprowadzeniem i komentarzem.

Kolejny spotkanie już w Nowym 2023 Roku.

Warsztaty Historyczne to nie tylko edukacja, ale też możliwość poznania kolegów i koleżanek podobnie zakręconych na punkcie historii oraz dotknięcia i poznania miejsc historycznie ważnych dla współczesnej Polskiej historii. Stąd łącząc w sobie oba te cele – z całą grupą uczestników obecnej edycji warsztatów historycznych w dniach 26-27.11.2022 r. udaliśmy się do Gdańska.

W ramach 2dniowego programu pobytu zwiedzaliśmy: Europejskie Centrum Solidarności, Muzeum II Wojny Światowej oraz gdańską Starówkę. Naszym przewodnikiem był Łukasz Darski – niezwykle charyzmatyczna postać, opowiadającą o historii miasta nie tylko w kontekście dat, ale głównie ludzi i idei, którzy to miasto tworzyli. Snuta przez dwa dni opowieść o historii miasta związana z wybuchem II Wojny Światowej, strajku sierpniowym, historii Solidarności – na długo zapadnie w pamięć naszych uczestników.

To były pełne wrażeń 2 dni pobytu w Gdańsku. Ciekawe, intensywne, inspirujące. Ale… był też czas na wspólne spotkanie wieczorem i quiz historyczny, którego autorem był Aleksander Pawlicki. Dzięki temu – czas upłynął nam nie tylko ciekawie i angażująco, ale też aktywnie i edukacyjnie. Chociaż z lekkim przymrużeniem oka. Przecież historia – nie jest i nie musi być nudna. Czego dowodem był cały wyjazd grupy do Gdańska.

9 listopada odbyły się kolejne warsztaty historyczne w ramach projektu „Przez Współczesność do Historii” realizowanego dzięki dofinansowaniu m.st. Warszawy.
💚❤️Było to spotkanie pt. „Portugalia: rewolucja zaczyna się od muzyki” 🇵🇹, które poprowadziła Maria Dybcio – autorka tekstów na temat Portugalii oraz programu „Rewolucja zaczyna się od muzyki” w Radiu Klang 🎙

W czasie ponad dwugodzinnego spotkania porozmawialiśmy m.in. o opozycji politycznej za rządów António de Oliveiry Salazara, rewolucji goździków, prawach kobiet i o współczesnej portugalskiej scenie politycznej.

Dziękujemy za spotkanie i ogromną aktywność uczestników! 

22 października otworzyliśmy kolejną edycję Warsztatów Historycznych „Przez Współczesność do Historii”. Inauguracja w siedzibie Fundacji zgromadziła zarówno uczestników, jak i ich rodziców. Było nas dużo, co bardzo nas cieszy – oznacza to, że nauka i dyskusja o historii jest wyborem wielu uczniów i uczennic. 
O tym co będzie się działo w tej edycji opowiedział Aleksander Pawlicki. Pedagog, nauczyciel historii i retoryki. W tej edycji: wykładowca dla wszystkich 3 grup. Na spotkaniu było intensywnie, ciekawie, inspirująco. Była okazja do poznania się, ale też przekazania informacji co do swoich oczekiwań.
Prace warsztatowe toczyć się będę w 3 grupach: globalnej, europejskiej i polskiej. W każdej grupie uczestniczy od 10 do 14 osób. Zrealizujemy 10 warsztatów tematycznych oraz spotkania z zaproszonymi gośćmi. Zakończenie warsztatów planujemy na czerwiec 2023 r. 

Wszystkie zajęcia odbywają się w soboty, w godzinach 9.00 – 15.00. Każda grupa pracuje 2 godziny. Zajęcia odbywają się w siedzibie Fundacji. W tym roku czeka nas mała rewolucja związana ze zmianą tematów, ale też nieco innym podejściem do historii. Przyjrzymy się ludziom, ideom, słowom, deklaracjom. Zastanowimy się czy i jakie miały wpływ na historię i bieg wydarzeń w Polsce, Europie i na świecie.

Wszystkim uczestnikom życzymy powodzenia oraz aktywnie i inspirująco spędzonego czasu! 

Warsztaty historyczne „Przez współczesność do historii” to program skierowany do uczniów zainteresowanych historią – z klas 8 szkół podstawowych oraz uczniów szkół ponadpodstawowych. Są to interaktywne, oparte na dyskusji zajęcia z historii współczesnej świata, Europy, Polski. Zajęcia oparte są na analizie tekstów, poznaniu kontekstu historycznego, wymianie doświadczeń, przedstawieniu poglądów i opinii uczestników. Nie oceniamy, każda opinia i pogląd jest ważny i może stanowić punkt wyjścia do dyskusji.

Zajęcie prowadzone są w formie seminaryjnej, co oznacza, że uczestnicy będą zobowiązani do przygotowania się z danego tematu. Najczęściej będą proszeni o przeczytanie kilkudziesięciu stron tekstu dotyczącego omawianej w danym tygodniu problematyki oraz przygotowanie opracowania zleconego przez wykładowcę. Pierwsza część zajęć poświęcona jest dyskusji uczestników nad przeczytanym tekstem, przy udziale nauczyciela, jako moderatora dyskusji. Druga część zajęć poświęcona jest poszukiwaniu źródeł bieżącej sytuacji w historii poszczególnych regionów świata, Europy, Polski.

Uczymy uważności, umiejętności łączenia faktów i wyciągania wniosków, analizy tekstów, argumentowania w oparciu o znane lub pozyskanie dane, polemiki, dyskusji i debaty.
Liczymy, że uczniowie będą się opierać na własnej wiedzy ogólnej, uzupełniając ją o wzajemnie posiadane informacje, ale też poszukiwania odpowiedzi i analiz wykraczających poza ich obecny stan wiedzy.

WSZYSTKIE ZAJĘCIA w 3 grupach poprowadzi: Aleksander Pawlicki.

Rekrutacja do grup warsztatowych: europejskiej i polskiej została zakończona. 

Rekrutacja do grupy globalnej – będzie trwała do 27 października 2022 r. (czwartek)

Podobnie jak w latach ubiegłych zajęcia odbywają się w ramach trzech grup wiekowych.

1. Grupa globalna:  dla uczniów klas 8 szkoły podstawowej oraz uczniów 1 klas szkół ponadpodstawowych.

Zajęcia grupy globalnej to okazja, by sprawom, o których wszyscy słyszymy pobieżnie w mediach, przyjrzeć się w sposób pogłębiony i uporządkowany. Lakonicznie można powiedzieć, to analiza tego: czym żyje świat? Żeby naprawdę zrozumieć, żeby wyrobić sobie własne zdanie, ale też poznać mechanizmy przemian. Szerzej: dostrzec głębokie konteksty historyczne i kulturowe naszej aktualnej rzeczywistości.
Punkt wyjścia stanowią lektury, starannie dobrane i dostosowane do potrzeb zdolnych i ambitnych uczniów, ciekawe i ważne teksty polskich i zagranicznych autorów. W tym roku przyjrzymy się… wielkim mowom w przełomowych momentach. Pokażemy znanych ludzi (polityków, filozofów, społeczników, wizjonerów, ekspertów), którzy je wygłosili, ale też moc idei, które za nimi szły i zmieniały widzenie współczesnego świata. Miały siłę sprawczą.
W planach: analiza najważniejszych wyzwań współczesnego świata w ujęciu społecznym i historycznym. Jak głęboko wizja jednego człowieka może mieć wpływ na zmianę społeczną i historyczną? Jak daleko ta zmiana rezonuje: gdzie rodzi się szansa, a gdzie zagrożenie na przyszłość.

Kwestionariusz zgłoszeniowy:  Kwestionariusz zgłoszeniowy grupa GLOBALNA 
Harmonogram:  harmonogram gr. GLOBALNA
Regulamin:  Regulamin Programu 2022/2023
Spotykamy się w co drugą sobotę, w godzinach 9.00-11.00.

Na zgłoszenia do grupy globalnej czekamy do 27 października 2022 r.

2. Grupa europejska: dla uczniów 1 i 2 klas szkół ponadpodstawowych.

Jest to logiczna kontynuacja tematyki globalnej (aczkolwiek zapraszamy też osoby, które zechcą do nas dołączyć dopiero teraz). Paradoksalnie, aby powiedzieć więcej, zawężamy pole zainteresowań do lepiej nam znanej rzeczywistości europejskiej. Przyglądamy się Europie jako wspólnocie cywilizacyjnej, ale również jako różnorodności doświadczeń poszczególnych narodów i społeczności, aż do dziś po swojemu realizujących wspólne marzenie o wolności i dobrobycie. Na podstawie lektur szukamy odpowiedzi na pytania o współczesne wyzwania stojące przed Europejczykami, o źródła ich historycznego sukcesu i dzisiejszej słabości w świecie nowych mocarstw pozaeuropejskich. Chodzi o to, by zrozumieć różnorodność perspektyw i problemów wspólnej Europy (unity in diversity). Zrozumieć, co nas łączy mimo różnorodności, i co nas dzieli – mimo, że stanowimy europejską wspólnotę.
W tym roku przyjrzymy się społecznej historii Europy. Skupimy się na problemie, analizując go w kontekście przemian na kontynencie europejskim. W różnych kontekstach: społecznym, kulturowym, obyczajowym, politycznym. W odniesieniu do państw i  społeczeństw.

Kwestionariusz zgłoszeniowy:  Kwestionariusz zgłoszeniowy_grupa_EUROPEJSKA 
Harmonogram:  harmonogram gr. EUROPEJSKA
Regulamin:   Regulamin Programu 2022/2023
Spotykamy się w co drugą sobotę, w godzinach 11.00-12.00.

3. Grupa polska: dla uczniów klas 2-3 oraz 4 szkół ponadpodstawowych.

Zajęcia dotyczą kluczowych zagadnień historii Polski XX w. Nie mają charakteru tradycyjnego wykładu chronologicznego, koncentrują się na analizie przełomowych wydarzeń, czy dominujących problemów najnowszej historii Polski.  Nie skupiamy się wyłącznie na datach. Skupiamy się na przełomach i przemianach. Tym, co społecznie, ekonomicznie, kulturowo zdeterminowało to, w jakim polskim świecie obecnie żyjemy.
W tym roku szczególną uwagę poświęcimy przełomowym tekstom w polskich debatach. Tym co chętnie określa się teraz – kamieniami milowymi w rozumieniu polskiej historii w kontekście państwa i społeczeństwa. To będzie okazja do analizy różnych perspektyw, oceny przyczyn, przebiegu i skutków wydarzeń historycznych. Ale także skupienia się na tym: czy i jak wypowiedziane słowa, koncepcje, propozycje rozwojowe zmieniły lub nadal zmieniają nasze widzenie Polski i jej przemian. I czy nadal są one aktualne. Analiza tych tekstów pomoże zrozumieć jak blisko zagadnienia historii społeczno-politycznej są związane z naszą obecną rzeczywistością i jak głęboki miały wpływ na dokonujące się w Polsce przemiany. Czy nadal rezonują i w jakim zakresie?

Kwestionariusz zgłoszeniowy:  Kwestionariusz_zgłoszeniowy_grupa_POLSKA 
Harmonogram:  harmonogram gr. POLSKA
Regulamin:  Regulamin Programu 2022/2023
Spotykamy się w co drugą sobotę, w godzinach 13.00-15.00.

Zespół:
Aleksander Pawlicki – trener prowadzący. 
Nauczyciel historii, wiedzy o społeczeństwie, filozofii i retoryki. Absolwent Instytutu Historii UW i Szkoły Nauk Społecznych PAN. Uczy w liceum. Wykładowca w Szkole Edukacji Uniwersytetu Warszawskiego i Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności. Autor programów szkolnych i podręczników. Współtworzył podstawę programową w 2008 roku, konsultował prace nad reformą programową na Ukrainie. Chce przygotować do pracy i wspierać w rozwoju młodych nauczycieli, by odmienili szkoły na lepsze, a ich doświadczenia pomogły wypracować nowoczesny model kształcenia przyszłych nauczycieli. Chciałby, żeby każdy z nauczycieli był w szkole nie tylko znawcą swojej dziedziny, wychowawcą, lecz także ekspertem od tego, jak skutecznie się uczyć.

Małgorzata Mroczek – Koordynatorka Projektów. 

Spotkania wszystkich grup będą się odbywać w co drugą sobotę w siedzibie fundacji. W zależności od sytuacji związanej z pandemią zajęcia prowadzone będą stacjonarnie w siedzibie fundacji z możliwością realizacji zajęć online na platformie ZOOM. Tematy warsztatów, harmonogramy zajęć, regulamin oraz kwestionariusz znajdują się pod opisem odpowiedniej grupy.

Dodatkowych informacji o programie udziela:
Koordynatorka Projektu: Małgorzata Mroczek
malgorzata.mroczek@geremek.pl tel: + 48 798 154 744; 22 628 83 63

albo
Magdalena Witwicka: magdalena.witwicka@geremek.pl , tel 22 628 83 63.

Program finansowany ze środków m.st. Warszawy.